Karel van het Reve

 

Karel van het Reve (1921-1999) was – en is – een van de meest geciteerde Nederlandse essayisten. Hij speelde een hoofdrol bij het bekend worden in het Westen van de Sovjet-dissidenten in de jaren zestig en zeventig. Zijn Geschiedenis van de Russische literatuur van Vladimir de heilige tot Anton Tsjechov uit 1985 is geprezen als “een wonder van leesbaarheid en eruditie”.

Van het Reve schreef kritisch over Karl Marx, maar ook over Charles Darwin en Onze Lieve Heer. Hij publiceerde twee romans en ontving in 1979 de Martinus Nijhoffprijs voor zijn vertalingen van werken van Toergenjev. Eind 2011 verscheen het zevende en laatste deel van het Verzameld Werk van Karel van het Reve.

Nieuws

‘Karel van het Reve is erg belangrijk geweest voor mijn schrijven. Toen ik hem las, voelde ik een soort verwantschap en ook opluchting, alsof de wereld minder onbegrijpelijk en eenzaam was.’ Aldus Paulien Cornelisse, geciteerd in de flaptekst van de nieuwe bundel teksten van Karel van het Reve die is verschenen bij Van Oorschot: Karel van het Reve voor beginners en gevorderden. Een fraaie, gebonden uitgave met stofomslag waarin twee eerdere bundels zijn samengevoegd.

En er is meer nieuws: onlangs verscheen de hier eerder aangekondigde biografie door Willem Melching: De zelfdenker. Karel van het Reve 1921-1999, gepubliceerd door Uitgeverij Prometheus. Recensenten, zoals die van het Nederlands Dagblad (21 april 2023), waren zeer positief. ‘Melching maakt ook duidelijk dat Van het Reve ondanks zijn scepsis door idealen gedreven werd.’

 

In het Historisch Nieuwsblad van juni 2021 verscheen een mooi, weloverwogen stuk door Rob Hartmans over Karel van het Reve, zijn Werdegang, zijn eigenzinnigheid, en ook zijn begrip voor hoe mensen in elkaar zitten. Hartmans vertelt onder meer dat een dissident als Andrej Amalrik, auteur van Haalt de Sovjetunie 1984? na zijn emigratie naar het Westen een behoorlijk lastige figuur bleek te zijn. Karel was zelf goed bevriend met Andrej. Gevraagd naar diens moeilijke karakter … ‘legde van het Reve uit dat om in de Sovjet-Unie de meest elementaire zaken voor elkaar te krijgen, je het regime enorm moest overvragen’. ‘Toen hij [Amalrik] niet langer met Russische, maar met westerse personen en instanties te maken had ging Andrej gewoon door met overvragen. (…) Zoals niemand terrorist wordt die niet een zekere neiging voelt tot het doden van ongewapende medemensen, zo wordt misschien ook zelden iemand “dissident” die er niet van houdt in de contramine te zijn en daarbij veel op het spel te zetten.’

Het juninummer van Historisch Nieuwsblad is hier te bestellen.

Nog meer hommages bij Karels honderdste geboortedag. Jos Bloemkolk, alias Bob Frommé (of is het andersom?) die meer dan 30 jaar aan Het Parool verbonden was, was een verklaard bewonderaar. ‘Zonder Karel van het Reve was ik anders geweest,’ schreef hij op zijn website. U vindt zijn eerbetoon hier. En ook Max Pam deed een duit in het zakje; niet zonder enkele onnauwkeurigheden (zo was Karel 77 en niet 78 toen hij stierf, en was zijn antwoord op de CIA-vraag net iets anders) maar een eerbetoon is het, en het is hier te lezen.

Bekijk het archief