Karel van het Reve

Twee nieuwe boeken

Voor beg en gev
Voor beg en gev

‘Karel van het Reve is erg belangrijk geweest voor mijn schrijven. Toen ik hem las, voelde ik een soort verwantschap en ook opluchting, alsof de wereld minder onbegrijpelijk en eenzaam was.’ Aldus Paulien Cornelisse, geciteerd in de flaptekst van de nieuwe bundel teksten van Karel van het Reve die is verschenen bij Van Oorschot: Karel van het Reve voor beginners en gevorderden. Een fraaie, gebonden uitgave met stofomslag waarin twee eerdere bundels zijn samengevoegd.

En er is meer nieuws: onlangs verscheen de hier eerder aangekondigde biografie door Willem Melching: De zelfdenker. Karel van het Reve 1921-1999, gepubliceerd door Uitgeverij Prometheus. Recensenten, zoals die van het Nederlands Dagblad (21 april 2023), waren zeer positief. ‘Melching maakt ook duidelijk dat Van het Reve ondanks zijn scepsis door idealen gedreven werd.’

 

Karel in HN juni 21

In het Historisch Nieuwsblad van juni 2021 verscheen een mooi, weloverwogen stuk door Rob Hartmans over Karel van het Reve, zijn Werdegang, zijn eigenzinnigheid, en ook zijn begrip voor hoe mensen in elkaar zitten. Hartmans vertelt onder meer dat een dissident als Andrej Amalrik, auteur van Haalt de Sovjetunie 1984? na zijn emigratie naar het Westen een behoorlijk lastige figuur bleek te zijn. Karel was zelf goed bevriend met Andrej. Gevraagd naar diens moeilijke karakter … ‘legde van het Reve uit dat om in de Sovjet-Unie de meest elementaire zaken voor elkaar te krijgen, je het regime enorm moest overvragen’. ‘Toen hij [Amalrik] niet langer met Russische, maar met westerse personen en instanties te maken had ging Andrej gewoon door met overvragen. (…) Zoals niemand terrorist wordt die niet een zekere neiging voelt tot het doden van ongewapende medemensen, zo wordt misschien ook zelden iemand “dissident” die er niet van houdt in de contramine te zijn en daarbij veel op het spel te zetten.’

Het juninummer van Historisch Nieuwsblad is hier te bestellen.

Meer Karel 100

Nog meer hommages bij Karels honderdste geboortedag. Jos Bloemkolk, alias Bob Frommé (of is het andersom?) die meer dan 30 jaar aan Het Parool verbonden was, was een verklaard bewonderaar. ‘Zonder Karel van het Reve was ik anders geweest,’ schreef hij op zijn website. U vindt zijn eerbetoon hier. En ook Max Pam deed een duit in het zakje; niet zonder enkele onnauwkeurigheden (zo was Karel 77 en niet 78 toen hij stierf, en was zijn antwoord op de CIA-vraag net iets anders) maar een eerbetoon is het, en het is hier te lezen.

Karel 100

Op 19 mei 2021 was het honderd jaar geleden dat Karel van het Reve werd geboren, als oudste zoon van Gerard en Jannetta van het Reve-Doornbusch. Zijn eeuwfeest is niet onopgemerkt voorbijgegaan. Biograaf Willem Melching (wiens boek volgend jaar wordt verwacht) schreef in NRC Handelsblad over Karels ‘radicale manier van denken en genadeloze spot’. Een link is hier te vinden. Melching schreef overigens ook in het tijdschrift Argus een stuk, dat gaat over Karels verblijf in de VS in 1954-’55: ‘Met een grote pot pindakaas in New York’. Een link naar Argus (het stuk zelf helaas niet online) vindt u hier. In Neerlandistiek, online tijdschrift voor taal- en letterkunde, schreef Nicoline van der Sijs onder de titel ‘Leve Karel van het Reve!’ Klik hier om haar tekst te lezen. En op 22 mei schreef Sylvia Witteman in de Volkskrant over hoe zij ontdekte dat Karel eigenlijk veel leuker was dan zijn broer Gerard. U leest het hier (al is inloggen als abonnee mogelijk vereist).
Er waren – alleen al op Twitter – nog anderen die schreven over Van het Reve, vaak in de geest van: leefde hij nog maar, want zijn oordeel wordt gemist!

Willem Melching schrijft biografie

De historicus dr. W.F.B. Melching (1954), auteur van vele boeken over de Duitse geschiedenis (en bezorger van een veelgeprezen becommentarieerde editie van Hitlers Mein Kampf) werkt aan een biografie van Karel van het Reve. Sinds kort gepensioneerd als docent aan de Universiteit van Amsterdam, heeft hij nu alle tijd om zich met Van het Reve bezig te houden. Wanneer zal het boek uitkomen? ‘Ik denk dat ik het kroonjaar 2021 niet ga halen. Maar 2022 zou moeten lukken,’ aldus de biograaf.

Gevorderden verschenen

Verschenen: Karel van het Reve voor gevorderden. Een royale bloemlezing uit de essays, gekozen door des schrijvers zoon. De onderwerpen lopen uiteen van Dostojevski tot Sarah Bernhardt, van vertaalkunst tot het aantrekkelijke van revoluties. Op het omslag een foto van de auteur bij een kenmerkende bezigheid: het oplossen van de kruiswoordpuzzel van de New York Times. Het boek telt 488 bladzijden en kost 22,50 euro. Te koop bij iedere boekhandel.

Voor gevorderden (en liefhebbers)

Binnenkort verschijnt Karel van het Reve voor gevorderden, het langverwachte vervolgdeel op de beginners uit 2015.
Een citaat: “Ik houd vol, dat de beweringen van de Weense psychiater Sigmund Freud geen enkele wetenschappelijke waarde hebben, en dat deze psychiater een bedrieger en een kwakzalver is. Niemand in deze zaal is het daar mee eens. Toch heb ik gelijk. Met uw instemming heeft dat gelijk niets te maken. Van uw instemming hangt mijn gelijk niet af. Mijn gelijk wordt er niet groter of kleiner van als over tien of vijftig of honderd jaar de meeste lezers het met mij eens zullen zijn.” (Uit: “Het gelijk van rechts”, een tekst uit 1990)
Het boek zal verschijnen bij uitgeverij Van Oorschot. Voor meer gegevens, en om alvast te bestellen: zie HIER.

Voor beginners (en liefhebbers)

“Ik heb nooit enige sympathie kunnen opbrengen voor Jezus Christus”, schreef Karel van het Reve in het essay `De ongelooflijke slechtheid van het opperwezen` (NRC Handelsblad, 20 juli 1985). Het deed heel wat stof opwaaien, en is nog steeds even lezenswaardig, onbevreesd en vermakelijk. De tekst is, samen met tientallen andere essays, columns en kritieken, opgenomen in de bundel Karel van het Reve voor beginners. Het boek verscheen op 24 september 2015.

Het boek bestellen kan bijvoorbeeld HIER.

Karel voor beginners

Wie wil kennismaken met het werk van Karel van het Reve, maar niet weet waar te beginnen, kan zich verheugen op het komende najaar. Dan verschijnt bij uitgeverij Van Oorschot Karel van het Reve voor beginners. Het is een speciaal voor dit doel door David Karelszoon van het Reve samengestelde verzameling columns en andere korte teksten.

De stukken gaan over de meest uiteenlopende onderwerpen, van de voordelen van de erfelijke monarchie tot de geneugten van de watersport en de werking van de sluitspier. Ze zijn scherp, tegendraads en geestig – en ook nog leerzaam, voor jong en oud.

De Geschiedenis geïllustreerd

Vandaag verscheen bij uitgeverij Van Oorschot een achtste, dit keer geïllustreerde uitgave van de Geschiedenis van de Russische literatuur. Jozien Driessen van het Reve – dochter vàn – en Hella Rottenberg, allebei kenners van Rusland, zijn taal en zijn geschiedenis, reisden er meermalen voor naar dat land. Zij spoorden tekeningen en foto’s, schilderijen en prenten op, waarvan vele tot nog toe onbekend. De titelpagina die Gogol zelf tekende voor zijn verhaal ‘De neus’ is slechts één van de tekeningen van schrijvershanden in dit boek. Een foto van Tsjechov met zijn vrouw Olga, stralend van geluk in Jalta, sluit de rij van 78 plaatjes. De geïllustreerde Geschiedenis is een aanwinst voor liefhebbers èn een fraaie kennismaking voor nieuwkomers naar het werk van Karel van het Reve.

Van het Reve-boeken in de Amsterdamse UB

Op 29 januari 2014 vond een klein symposium plaats in de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek ter ere van het feit dat ruim zevenhonderd boeken uit de nalatenschap van Karel van het Reve als speciale collectie zijn opgenomen in de UB. Het gaat om meest Russische, maar ook andere titels, waaronder oude en zeldzame uitgaven. Al in 2006 waren 600 daarvan door de UB overgenomen voor een bedrag dat ten goede kwam aan de uitgave van het Verzameld Werk van de schrijver. In 2012 stelden Van het Reves erfgenamen de UB en Ellen Rutten, hoogleraar Slavische taal en cultuur aan de UvA, in de gelegenheid een keuze te doen uit de overgebleven boeken, met als resultaat een schenking van nog eens ruim 130 titels. De collectie Van het Reve is opgenomen in de online UB-catalogus.

Op de bijeenkomst van 29 januari waren verschillende sprekers, onder wie dr. J.J. Driessen van het Reve, dochter van de schrijver. Eerstejaars studenten slavistiek gaven, verdeeld in vier groepjes, presentaties over Karel van het Reve in verschillende hoedanigheden: als reisschrijver, als essayist, als criticus van de literatuurwetenschap en als vertaler.
Een jury onder voorzitterschap van Michel Krielaars (NRC Handelsblad) beoordeelde de presentaties. In een onderhoudende causerie zei Krielaars na afloop dat de jury de derde presentatie (door Friso Veenstra, Tim Weijers en Nadina Huskic) als beste had beoordeeld. Maar hij benadrukte dat ook de andere ruimschoots geslaagd waren, en sprak de verwachting uit dat de boeken van Karel van het Reve tot in lengte van dagen een inspiratiebron voor jonge slavisten zullen zijn.

Karel in het Duits

Karel van het Reve hield van Duitsland en de Duitse taal, van schrijvers als Thomas Mann, Heinrich Heine en Kurt Tucholksky. Van zijn eigen werk zijn enkele vertalingen in het Duits verschenen, zoals de bundel Doktor Freud und Sherlock Holmes (1994). Zijn vaste vertaler is Gerd Busse, groot pleitbezorger van de Nederlandse letteren in Duitsland.

Onlangs verscheen een verzameling teksten in het Duits van en over Karel van het Reve: Das Rätsel der Lesbarkeit – ein Abend mit Karel van het Reve. Hij is samengesteld door Lut Missine en Gerd Busse, die in januari 2011 in het Haus der Niederlande in Münster een symposium aan de schrijver wijdden. Daar droegen Duitse studenten Nederlands vertaalde teksten van Karel voor en er waren lezingen, van Busse zelf en van onder meer Han Israëls (‘Der Glaube an Karel ven het Reve’) en Arthur Langeveld (‘Karel van het Reve als Übersetzer’). Het boekje verscheen bij uitgeverij Waxmann, kost €17,90 en is bijvoorbeeld hier te bestellen.

In de Rode Hoed

De Rode Hoed was tjokvol, de stemming gemoedelijk, en een keur aan sprekers, van uitgever Wouter van Oorschot tot David van het Reve, initiatiefnemer van het Verzameld werk, trok over het podium. Thomas von der Dunk zette zijn tanden in de vrijheid van meningsuiting. Karels eigen woorden wonnen met gemak. Er waren teksten van hem te horen over onderwerpen die uiteenliepen van de gekken in zijn eigen PvdA, via jeugdherinneringen tot de erfelijke monarchie. (Over dat laatste thema sprak hij in levenden lijve, in een tv-item uit 1995 dat hier voor het eerst weer werd vertoond.) Het bleef nog lang onrustig in de stad.
Zondag 11 december om 11.20 uur in Brands met boeken op Nederland 1: VW-redactrice Elma Drayer, filosoof Jaap van Heerden en David van het Reve over Karel van het Reve en zijn Verzameld werk.

Vanavond

Karel van het Reve Compleet, vanavond in de Rode Hoed, is (anders dan geruchten wilden) nog niet uitverkocht! Liefhebbers en bewonderaars zullen er spreken over het Verzameld Werk en de ideeën van de schrijver – bijvoorbeeld over de vrijheid van meningsuiting. Thomas von der Dunk is uitgenodigd om een voordracht te houden over dat laatste onderwerp.

In de Volkskrant van vanochtend, 6 december, vertelt een onbezoldigde medewerker in de rubriek ‘De Recensiekoning’ hoe het was om een bijdrage te leveren aan dat VW door corrigeerwerk, wat leuk is om te lezen. Hij waardeert de avond in de Rode Hoed alvast met vijf sterren.

Slotzin

Het is volbracht. Vandaag verscheen deel 7 van het Verzameld Werk, 900 bladzijden dundruk in een fraai oranje stofomslag. Morgen overal in het land in de boekhandel, vandaag al te bestellen bij Uitgeverij van Oorschot. Over een paar dagen volgt de linnen cassette met alle zeven delen bij elkaar. (Die cassette zal overigens ook los te bestellen zijn.)
Ergens in die zeven delen moet de passage te vinden zijn waar Van het Reve zich eens heeft uitgelaten over het ambacht van het schrijven, en in het bijzonder over de slotzin. Daarover moest men zich niet teveel zorgen maken, schreef hij: als een tekst afgelopen is, wordt de laatste zin vaak vanzelf een slotzin. De laatste tekst in deel 7 – een voor de VPRO gemaakt ‘Gesproken uitzicht’ uit 1997 – eindigt aldus:
“Enkele jaren geleden hadden we een buurman die op uiterst beschaafde toon van tijd tot tijd op een trompet het lied Die Gedanken sind frei instudeerde. Ik luisterde daar altijd met genoegen naar, en toen ik de trompetter een keer op een receptie ontmoette sprak ik mijn waardering uit voor zijn spel. Hij schrok daar zo van dat hij de receptie verliet. Sindsdien heeft hij geen trompet meer aangeraakt.”

Karel in beeld

De verschijning van het zevende en laatste deel van het Verzameld werk van Karel van het Reve (verwacht omstreeks 1 december) wordt begeleid door een boek met unieke foto’s uit het leven van de auteur. De samenstelsters, Jozien Driessen-van het Reve (familie, inderdaad) en Hella Rottenberg zochten bij de vele tientallen foto’s citaten uit Van het Reves eigen werk, zodat dit prentenboek méér biedt dan een kijkje in het privéleven van een twintigste-eeuwse intellectueel. Het toont hoe zijn leven en zijn werk verweven waren, en vormt voor nieuwe lezers een persoonlijke, ja intieme kennismaking met de essayist, schrijver en geleerde.
Knip dan, toe dan! Karel van het Reve in beeld verschijnt bij uitgeverij Van Oorschot en kost € 19,90.

Het grote werk bijna voltooid

Gevonden in de krochten van het instituut Beeld en Geluid: de oorspronkelijke banden van Een goede morgen met… Karel van het Reve. Delen ervan zullen te horen zijn op de Karel van het Reve-avond in de Rode Hoed in Amsterdam, 6 december 2011, georganiseerd ter gelegenheid van het verschijnen van het zevende, laatste deel van zijn Verzameld werk. Er zal worden voorgedragen, gedebatteerd èn geklonken op de schrijver.
Aan deel 7 wordt nu de laatste hand gelegd: de drukproeven, de annotatie, en het cumulatieve register voor alle delen, een goudmijn met duizenden namen en gegevens. Naast deel 7 in zijn stralend gele stofomslag verschijnt een fotoboek, samengesteld door Jozien Driessen-van het Reve en Hella Rottenberg, met de titel Knip dan, toe dan! Karel van het Reve in beeld. Meer inlichtingen (èn de mogelijkheid om beide boeken nu al te bestellen) op de website van uitgeverij Van Oorschot.

Jansen in HM 6/7 2011

Onder de titel “Helderheid voor beginners” staat in Hollands Maandblad (6/7, zomernummer 2011) een doordacht essay over Karel van het Reve. Machiel Jansen, informaticus en literator, baseert zich vooral op lezing van de delen 4 en 5 van het Verzameld werk, zo schrijft hij. Hij besteedt aandacht aan Van het Reves bewondering voor twee filosofen: Arthur Schopenhauer en Karl Popper. Met de eerste deelt hij de voorkeur voor eigen ideeën boven andermans wijsheden; de tweede maakte het falsificatieprincipe beroemd, waarin je een wijsgerige onderbouwing zou kunnen zien voor Van het Reves grote liefde voor het tegenvoorbeeld. Dat Jansens tekst verschijnt in Hollands Maandblad is toepasselijk: het is het tijdschrift waarin Karel van het Reve zelf, in de tijd van oprichter K.L.Poll, debuteerde als essayist en waaraan hij vele jaren bleef bijdragen.

Bloemkolk

‘Persoonlijker dan je denkt’ luidt de kop boven een recensie in het Parool (1 juni 2011, PS 18) van Deel 6 door Jos Bloemkolk. De recensent geeft 5 sterren aan het boek, en merkt op dat meer dan de helft van de inhoud van dit pas verschenen deel (de jaren 1985-1994) uit niet eerder gebundelde stukken bestaat – teksten van Karel van het Reve die zelfs zijn bewonderaars waarschijnlijk niet kennen.

Nieuw deel

Deel 6 is er. Het is alleen al een feest om het voorzichtig uit de cellofaanverpakking te halen, en het boek met zijn petrol-blauwe stofomslag voor het eerst in de hand te hebben. Zwaar en zacht valt het open, ivoorkleurig, glad papier nodigt uit tot strelen – en er staan plaatjes in! Bij sommige ‘Achterafjes’ – columns die Karel van het Reve in het Parool schreef – is de oorspronkelijke tekening van Peter van Straaten afgedrukt. Op de buikband staat een citaat van filosoof Jaap van Heerden: ‘Studenten vragen mij wel eens hoe zij kunnen leren schrijven en ik zeg dan altijd dat zij het werk van Karel van het Reve moeten lezen.’ Voor meer gegevens over het boek klik hier.

VN-stuk, VW 6 en bundel

‘Zo’n man kom je eens in je leven tegen. Als je geluk hebt,’ zegt Maarten Biesheuvel over Karel van het Reve in Vrij Nederland van 21 mei 2011. Zo indrukwekkend vond hij de entree van de schrijver in de collegezaal waar hij voor het eerst naar hem was komen luisteren, dat hij een tijdlang geloofde dat hij God was (‘ik was al vroeg krankzinnig.’ voegt Biesheuvel daar verontschuldigend aan toe).

Coen Verbraak sprak voor zijn uitvoerige profiel van Karel van het Reve in VN met familie en vrienden; onder de vele foto’s bij het stuk is een bijzondere uit het jaar 1957 – Karel is 36. De foto is gemaakt bij zijn aantreden als hoogleraar in Leiden, en uniek omdat hij vier generaties Van het Reve vereent: Karel, zijn vader Gerard, zijn grootvader en zijn zoon David. Rechts is nog net zijn vrouw Jozina te zien.

Interviews met Karel zelf zijn te lezen in ‘U mag alles over mij schrijven’, een interviewbundel die komende week verschijnt bij uitgeverij Van Oorschot, tegelijk met deel 6 van het Verzameld Werk – nog één deel en het werk is compleet. Dit deel bevat onder meer het essay ‘De ongelooflijke slechtheid van het Opperwezen’, dat NRC Handelsblad– lezers in ongekende woede deed ontsteken, en ruim 300 bladzijden niet eerder gebundelde artikelen.

Deel 6 komt er aan

‘Zoals de parodie van een vervelende tekst zelf geen vervelende tekst mag zijn, zo moet een geschrift over een ellendig onderwerp zelf zo min mogelijk sporen van die ellende dragen.’ – In een artikel in NRC Handelsblad (2 maart 1985) formuleerde Karel van het Reve terloops een regel waaraan hij zich zelf altijd zorgvuldig heeft gehouden. Het heet ‘Somberman over Rusland’ en het is een van de nooit eerder gebundelde stukken in het komende, zesde deel van het Verzameld werk. Op het ogenblik wordt hard gewerkt aan het corrigeren van drukproeven, het maken van de annotaties en van het fameus gedetailleerde register, dat ook dit deel weer zal hebben. Over een paar maanden ligt het op één na laatste deel van het VW in de boekwinkel.

Colloquium in Münster

Vorige week was in de Duitse universiteitsstad Münster een colloquium gewijd aan Karel van het Reve onder het motto: Das Rätsel der Lesbarkeit. In Münster is een institut voor Nederlandkunde en Nederlandse taal, gevestigd in het historische Haus der Niederlande. Achter het colloquium zat Gerd Busse, die in het verleden drie boeken van Van het Reve, waaronder Uren met Henk Broekhuis, in het Duits heeft vertaald. Er waren geleerde sprekers, familieleden en studenten aanwezig. Onder de eersten verraste vooral Prof.dr. Alfred Sproede, Duits slavist, die Van het Reves Geschiedenis van de Russische literatuur uitvoerig besprak en verklaarde dat hij die zeker de moeite van het vertalen waard achtte. De studenten hadden teksten van Van het Reve vertaald – in een werkgroep, die wel moet hebben geleken op diens eigen, legendarische vertaalcollege in Leiden. Zij lazen die vertalingen voor – en bewezen zo dat Van het Reves teksten ook in het Duits de luisteraar zeer opgewekt kunnen stemmen.

Deel 5 is er

Deel 5 van het Verzameld Werk, het dikste tot nu toe, is verschenen bij uitgeverij Van Oorschot. Het zou de schrijver geamuseerd hebben te weten dat Jelle Brandt Corstius, de zoon van zijn vriend Hugo, een wervende zin voor een ‘buikbandje’ heeft geschreven: ‘Helder, grappig en origineel, en dat zonder ooit een woord te veel te gebruiken’. (David Karelsz. merkte op dat de laatste twee woorden ook hadden kunnen worden weggelaten, met een versje als resultaat.) De titel van Jelles eigen boek, Rusland voor gevorderden (2008) was al een hommage aan Karel van het Reve.
In het pas verschenen deel staat een grappig, nooit eerder gepubliceerd tekstje dat getuigt van Karels waardering voor Brandt Corstius père. Blijkens de annotatie was het de inleiding op een televisiegesprek tussen beiden, uitgezonden op 24 mei 1983. Karel noemt Hugo ‘een van de origineelste mensen in Nederland’. Het stukje eindigt: ‘Ik heb een half uurtje met hem gepraat. Er was geen verstandig woord uit te krijgen.’

Een goedemorgen met…

Deel 5 van het Verzameld Werk
Deel 5 van het Verzameld Werk

Een kleine verrassing in Deel 5 van het Verzameld werk, dat volgende week verschijnt bij uitgeverij Van Oorschot is Een goede morgen met … Karel van het Reve. Het programma is uitgezonden in juni 1984, en de tekst had hij – net als hij met lezingen deed – helemaal uitgeschreven. Van het Reve hield veel van klassieke muziek en had er uitgesproken opvattingen over. Hij was geen omnivoor: composities van na 1820 deden hem weinig. Schubert, die tot 1828 leefde, was een uitzondering, en van hem liet Van het Reve zelfs twee liederen horen, in zorgvuldig gekozen vertolkingen.
De uitzending bevatte ook het lievelingsstuk van Toergenjev – waarbij Van het Reve uitlegt dat dit stukje Mozart echt naar de negentiende-eeuwse smaak is – en twee liedjes van Tom Lehrer (die op Youtube terug te vinden zijn). Verder komt de vijfde Franse suite van J.S. Bach langs, gespeeld door Glenn Gould. De schrijver weet niet zeker of het stuk wel helemaal te horen zal zijn, in verband met de tijd, maar, zegt hij, dat is niet erg: want die suites van Bach lopen gewoon dóór, ook als je ze niet hoort. ‘Je krijgt soms de indruk dat de muziek van Bach zo onsterfelijk is dat hij zal blijven bestaan ook als de wereld vergaat.’

Deel 5 op komst

De persen kunnen elk ogenblik gaan draaien: Deel 5 van het Verzameld werk komt er aan. De aanbieding loopt opvallend goed, meldt de uitgever. Vóór het eind van november is het zo ver, dan ligt de lijvige dundrukuitgave, dit keer in helder blauwe stofomslag, in de winkel. Het deel beslaat de jaren 1981-1985 en bevat onder meer Van het Reves Geschiedenis van de Russische literatuur en de essaybundel Freud, Stalin en Dostojevski. Op naar de boekwinkel dus, of bestel hier.

Holmans Karel

Theodor Holman schreef in 1991 een boek over Karel van het Reve, die toen zeventig jaar oud werd. Een springerig, bewonderend, vrolijk, leesbaar boek: niet zonder foutjes, maar des te persoonlijker en warmer. ‘Er moet in dit boek meer staan dan ik ooit heb meegemaakt,’ zei Karel toen de auteur het hem overhandigde. Het boek, destijds gedrukt in 1000 exemplaren, is al jaren zeldzaam. Nu is het herdrukt bij de bloedjonge uitgeverij Mets & Mets, leesbaarder dan voorheen door de verbeterde typografie, en met een nieuw nawoord. Prijs 16,90 euro, isbn 978-94-6116-004-1

Karel in de ruimte

Karel van het Reve wordt zelfs in de ruimte geëerd! Een asteroïde, ergens tussen Mars en Jupiter, draagt zijn naam. Het kleine hemellichaam is ontdekt in 1977, en is naar Karel vernoemd op initiatief van Prof. dr. F.P. (Frank) Israël, een achterneef van Jozina van het Reve-Israël, de weduwe van de schrijver. Frank is verbonden aan de Leidse sterrenwacht. Voor wie er meer van wil weten: kijk hier en tik het nummer in: 12174. Helemaal zonder tussenkomst van het Opperwezen is zo tussen hemel en aarde toch iets heel moois gebeurd.

Steun PBF en SNS-R

De Stichting Karel van het Reve is zeer verheugd dat twee fondsen dezer dagen steun hebben toegezegd voor de voltooiïng van het Verzameld Werk: het Prins Bernhard-fonds en het SNS-Reaalfonds. Er was dringend geld nodig om het redactiewerk voor de nog te verschijnen delen 5, 6 en 7 – het verzamelen, digitaliseren, corrigeren, annoteren van de teksten – te bekostigen. Met deze twee subsidies, samen 50.000 euro, is de toekomst voorlopig veiliggesteld. In november verschijnt bij uitgeverij Van Oorschot Deel 5. Het omvat de jaren 1981-1984, vruchtbare jaren van de schrijver, met daarin onder meer zijn Geschiedenis van de Russische literatuur van Vladimir de Heilige tot Anton Tsjechov.

Nunc dimittis

“Als morgen opeens bekend wordt gemaakt dat het regime van Brezjnev in elkaar gestort is, de mensen in Moskou juichend door de straten lopen, de portretten van de Grote Leiders van de muren worden gescheurd en de gevangenissen en concentratiekampen opengaan (en iedereen maar hopen dat Nixon niet, door bombardementen en zo, Brezjnev weer in het zadel zal proberen te helpen), dan zal ik mij niet schamen om ‘nunc dimittis’ te zeggen.”
Aldus Karel van het Reve als Henk Broekhuis in een stukje over nachtmerries en Latijnse uitdrukkingen in NRC Handelsblad, 17 augustus 1973, nu gebundeld in Verzameld werk deel 4, blz. 389-391.

Bij alle lichtvoetigheid en ironie van de schrijver (vooral in zijn Broekhuis-tv-recensies) kom je soms ineens iets tegen waarvan je zeker weet dat het diep uit zijn ziel komt. Deze zin is daarvan een voorbeeld.

Over deel 4

‘Deel 4 van het Verzameld Werk is eigenlijk het mooiste deel,’ aldus Pieter Steinz op de website NRC boeken. Steinz, chef boeken bij NRC Handelsblad, vertelt enthousiast over de inhoud van het pas verschenen deel. Klik hier om het te zien en te horen.
Elders op de NRC-website schreef Wilfred Takken onder de kop ‘Karel IV, koning van de controverse’ een al even enthousiaste recensie van Deel 4. Zou die alsnog in de papieren krant verschijnen? Lees hem alvast hier – en zie ook de fraaie illustratie van Peter van Dongen erbij.
Maar er is meer: de radiorecensie die Pieter Steinz aan het pas verschenen Deel 4 wijdde in de Tros Nieuwsshow van 20 maart j.l., hier te beluisteren. En dan een bespreking door Machiel Jansen op de website Literair Nederland: klik hier .

Niet digitaal te lezen, maar te vinden in het Parool PS van woensdag 24 maart, bladzij 21, is de uitvoerige bespreking door Jos Bloemkolk. ‘Dit is Karel van het Reve op de top van zijn kunnen’, schrijft hij.

Het is duidelijk: nog helemaal niemand is Karel van het Reve-moe, in tegendeel. De essayist met zijn zesde zintuig voor onzin (zoals Machiel Jansen schrijft), zijn schrijfstijl, helder en vloeiend als kraanwater (Pieter Steinz), zijn ingehouden bitterheid en woede over onrecht, en zijn ongeremde verbazing en vrolijkheid (Bloemkolk) wordt erkend als een waarlijk grote Nederlandse schrijver. Het geeft hoop dat de dringend noodzakelijke fondsen om de laatste drie delen van het Verzameld Werk te bezorgen, spoedig zullen worden gevonden.

Deel 4 is uit

Deel 4 van het Verzameld werk ligt in de winkel. Het telt meer dan duizend bladzijden, waarvan meer dan de helft – alles vanaf bladzij 319 tot aan de zorgvuldige annotaties (907 tot 964) en het zoals altijd ongelooflijk gedetailleerde personenregister (965-1005) nooit eerder in boekvorm verschenen teksten. Voorin staan Uren met Henk Broekhuis (1978) en Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes (1979), met daarin onder meer Van het Reves fameuze, controversiële Huizingalezing over de literautuurwetenschap, ‘Het raadsel der onleesbaarheid’.

Veel controversieels ook bij de teksten die hier voor het eerst in boekvorm verschijnen. ‘Mijn strijd’ bijvoorbeeld, waarin Van het Reve het opneemt voor de persvrijheid. Het is 1974, en een comité van prominenten verzet zich tegen een herdruk van de Nederlandse vertaling van Hitlers boek Mein Kampf.
‘Het comité is van mening dat een verbod van Mijn strijd de algemene persvrijheid niet aantast. Maar als een verbod van een boek – met welke argumenten en verzachtende bepalingen dan ook – de algemene persvrijheid niet aantast, wat tast die persvrijheid dan wel aan? Persvrijheid is ondeelbaar. Je kunt niet een boek verbieden en de persvrijheid niet aantasten.
‘We hebben hier geloof ik te maken met de sterke menselijke neiging tot symbolische daden. Het salueren voor de vlag, het verbranden van portretten, het aanbidden van beeltenissen. Het geven van een trap aan het paard van de melkboer door de echtgenoot van de vrouw met wie de melkboer overspelige betrekkingen onderhoudt. Gruwelijke misdaden zijn begaan door de auteur van dat boek, tijdens het in alle etalages liggen van dat boek. Laat ons daarom iets ondernemen tegen dat boek!
‘Als je zo redeneert zijn er heel wat boeken die verboden moeten worden. Werden destijds de Armeniërs niet uitgeroeid door vereerders van de Koran? Is de miljoenenmoord in Rusland niet verbonden met het boek Vraagstukken van het Leninisme door J.W. Stalin? En het Rode Boekje van Mao? En de Bijbel niet te vergeten? En worden bij iedere herdruk van de Heidelberger Catechismus niet oude wonden opengereten bij de nabestaanden van de Martelaren van Gorcum?’

(Voor inlichtingen over en bestellingen van Deel 4: Uitgeverij van Oorschot)

Marathoninterview

Het Grote Marathoninterview Boek
Het Grote Marathoninterview Boek

Een uitvoerig, vriendschappelijk gesprek uit 1986, waarin Karel van het Reve het heeft over God, zichzelf en de wereld, verscheen zojuist voor het eerst in druk. Het gaat om het vijf uur durende ‘Marathoninterview’ door Martin van Amerongen, uitgezonden door de VPRO. Trouwe bezoekers van deze site weten dat het hier al een tijdje te beluisteren is. Bij uitgeverij Contact verscheen de gedrukte versie, bezorgd door Aukje Holtrop, in een bundel die ook mega-gesprekken bevat tussen Jan Blokker en Chris Kijne, tussen Theun de Vries en Geert Mak, Willem Wagenaar en Aukje Holtrop, en nog vele andere.
Mooi in het gesprek met Karel is onder meer de passage tegen het eind, waar Van het Reve verklaart dat niet de ideeën van de grote mannen een rol spelen in de geschiedenis, maar de vorm waarin die ideeën bij het publiek komen. “Marx heeft geen invloed gehad. Niemand heeft ooit Marx gelezen. Enkele tientallen mensen. Maar de uitleggers, en de uitleggers van de uitleggers, en de uitleggers van de uitleggers van de uitleggers, en de kreten die dan zo’n beetje zijn blijven bestaan, dat is de ideeëngeschiedenis. Die zou ik graag als vak geïntroduceerd willen zien.”

Deel 4 en Vaders en zonen

Deel 4 wordt gedrukt! Niet pas in de zomer van dit jaar, maar al op 5 maart aanstaande wordt het verschijnen verwacht van Deel 4 van het Verzameld werk van Karel van het Reve. Daarmee is de reeks ineens over de helft. De Stichting Karel van het Reve is op zoek naar goedgunstige gevers om de bezorging van de laatste drie delen mogelijk te maken.

Intussen wordt bij uitgeverij Van Oorschot ook een heruitgave voorbereid van Ivan Toegenjevs roman Vaders en zonen (1862) in de vertaling door Karel van het Reve. Het is in de literatuur een algemeen bekend feit dat vertalingen een beperkte levensduur hebben, en zelden langer dan één generatie bruikbaar zijn. Maar iedereen is het erover eens dat Toergenjevs roman, ruim 50 jaar geleden vertaald door Karel van het Reve, nog steeds leest als nieuw. De verschijning wordt verwacht in april 2010.

Er is weer geld nodig

Deel 4 van het Verzameld werk is in een vergevorderd stadium. Het bevat onder meer het controversiële Uren met Henk Broekhuis, waarin Karels niet-professorale alter ego algemeen aanvaarde stellingen bestrijdt, zoals: “Iemands gedrag in een boek moet ‘psychologisch verantwoord’ zijn”. Onzin! – Maar ook prachtige artikelen over Tucholsky en Schopenhauer, het boek Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes en vele ongebundelde teksten.

Intussen maakt de Stichting Karel van het Reve zich opnieuw zorgen over de financiering van het project. Met deel 4 – dat verschijnt in de zomer van 2010 – is de zevendelige uitgave op de helft, maar de bodem van de schatkist is in zicht. Om het uitmuntende redactiewerk te betalen, is dringend steun nodig, veel steun: het gat is nog zowat 100.000 euro. Het zijn moeilijke tijden voor fondsenwervers; we doen opnieuw ons best – en gezien de prachtige resultaten tot nu toe zal het ongetwijfeld lukken… maar hoe, dat is nu even niet duidelijk. Wie helpt?

Ontvangst deel 3

Deel 3 van het Verzameld Werk wordt door de kritiek vrijwel eensgezind enthousiast ontvangen. Zie voor een samenvatting tot nu toe www.vanoorschot.nl onder ‘Nieuws’.

Nog niet door recensenten vermeld – maar er is natuurlijk ook zo veel te zeggen – is, hoe bijzonder opnieuw het register van deze kloeke uitgave is. Gemaakt naar het voorbeeld van het register van Van het Reves eigen Geschiedenis van de Russische literatuur, bevat dit niet alleen de leefjaren van vele honderden personen, maar ook nog een korte omschrijving. Zoals: Erasmus, Desiderius (pseud. van Gerard Gerards), 1469-1536, humanist – en dan de pagina’s waar hij voorkomt. Zo wordt zelfs het lezen van een register interessant. (Want wie wist dat, hoe Erasmus eigenlijk heette?)

Deel 3

Ik wil iets moeilijks uitleggen. Misschien lukt het.
Je hebt mensen die door het dragen van een speldje te kennen geven dat zij ergens een mening over hebben of tot een groep behoren. Wat ik wil uitleggen is, dat ik altijd het gevoel heb dat daar iets onbeleefds in zit.

Zo schreef Karel van het Reve (onder het ps. Henk Broekhuis) in 1972 over het toen erg wijd verbreide verschijnsel van de ‘protestbutton’ – waaraan hij een beschouwing vastknoopte over het uiten van opinies in de media en journalistieke vooringenomenheid. Het stuk, gepubliceerd in NRC Handelsblad van 21 januari 1972, is nu voor het eerst, samen met vele tientallen andere ‘Broekhuisjes’, gepubliceerd in boekvorm. Deze tv-recensies geven samen een beeld van een tijdperk, gezien door de ogen van een van de scherpste geesten – en pennen – die dat tijdperk bezat.
Deel 3 van het Verzameld Werk van Karel van het Reve is deze week verschenen: in een vuurrood stofomslag, bijna 1100 pagina’s dundruk, een fantastische verzameling teksten. Het opent met Van het Reves afrekening met de communistische leer, Het geloof der kameraden, verschenen in 1969, en sluit af met een ongepubliceerd typoscript van omstreeks 1972, ‘Tolstoj als pedagoog’. Laat het u niet ontgaan.

Broekhuisjes

Op 27 november 2009 verschijnt deel 3 van het Verzameld Werk van Karel van het Reve. Het beslaat de vruchtbare jaren 1969-1971, en telt niet minder dan duizend bladzijden dundruk. Naast Karels geruchtmakende, eigenzinnige maar ook bewogen afrekening met het communisme, Het geloof der kameraden, omvat de band nog drie andere boeken, en daarbij minstens 350 bladzijden ongebundelde artikelen.
Daar zijn de ‘Broekhuisjes’ bij, tv-recensies die hij onder het ps. Henk Broekhuis publiceerde in NRC Handelsblad. De speculaties over de vraag wie die geestige tweewekelijkse stukjes schreef, waren destijds niet van de lucht.
Uitgeverij van Oorschot maakte een speciaal Karel van het Reve-verlengstuk aan zijn website. Hier kan men zich onder het motto Tien minuten met Henk Broekhuis abonneren op een (werk)dagelijke voorpublicatie uit Verzameld Werk, deel 3.
Als toegift voor de liefhebbers van Van het Reves werk (of voor hun kinderen!) verschijnt tegelijkertijd een facsimile van een boekje dat Van het Reve in 1983 maakte voor zijn twee kleinzonen, de tienjarige tweeling Michiel en Jeroen. Misdaad in Goelenkamp gaat over twee jongens die met hulp van een vliegende aap een inbreker vangen. Het is eigenhandig geschreven, en geïllustreerd met uitgeknipte  plaatjes: het werk van een heel bijzondere opa. Het boekje telt 36 bladzijden en kost 6,50 euro.

Sanssouci

Het werk aan de delen 3 en 4 van het Verzameld Werk vordert gestaag; en tot onze blijdschap is er opnieuw een mooie gift binnengekomen. De Stichting Sanssouci, die verschillende culturele projecten steunt, waaronder de bezorging van de briefwisseling van Erasmus en het Nederlands Studentenorkest, kent de Stichting Karel van het Reve een subsidie toe van 10.000 euro.
Dat het werk van Karel van het Reve leeft, toont Jelle Brandt Corstius, correspondent in Rusland voor het dagblad Trouw, die zijn eigen boek Rusland voor gevorderden noemde. (Of die titel ergens op slaat valt te bezien, maar ‘voor beginners’ was al bezet, en de hommage is duidelijk.) Het is een luchtig geschreven verzameling verhalen over landen waar het meestal niet prettig toeven is. In een interview in Vrij Nederland vertelde de auteur dat het eerste wat hij deed toen hij besloten had om over Rusland en de omliggende landen te schrijven, was: Karel van het Reve lezen.

Marathoninterview

‘Het marathoninterview’ was een uitvinding van de VPRO-radio: een vijf uur durend gesprek tussen een prominente Nederlander en een speciaal daarvoor uitgekozen journalist. Een vroege marathon-geïnterviewde was Karel van het Reve. Zijn gespreksgenoot was Martin van Amerongen, hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer, net als Karel een groot liefhebber van Heine en Mozart, en oneerbiedig publicist. De uitzending (live!) was op 15 augustus 1986. Jarenlang was de opname van dat gesprek weg, vergeten. Althans, volgens de VPRO; andere mensen herinneren zich dat ook dit M.I., net als de andere, door de service-afdeling van de omroep gewoon werd verkocht. Eerst op bandjes, later op schijfjes.
Hoe dat zij, op de tiende sterfdag van Karel van het Reve (4 maart 2009) is het gesprek integraal op de website van de VPRO gezet, om te beluisteren of ook down te loaden: kijk hier.

Wilhelmina Jansen

Wilhelmina E. Jansen werd in Sint Petersburg geboren in een familie van ‘Ruslui’ – Nederlandse handelaars in linnen, tabak, cacao en chocolade van de achttiende eeuw tot de Russische Revolutie. Haar nagedachtenis wordt geëerd door een Fonds dat culturele projecten steunt – en één van die projecten is sinds kort de uitgave van het Verzameld Werk van Karel van het Reve. Het Wilhelmina E. Jansen Fonds heeft besloten daaraan een subsidie van in totaal 27.000 euro toe te kennen.
Vandaag is het tien jaar geleden dat Van het Reve overleed. Zijn denkbeelden zijn onverminderd actueel, en als schrijver wordt hij gerekend tot de groten van zijn tijd. Dank zij giften als die van het Wilhelmina E. Jansen Fonds kan zijn werk voortleven. De delen 1 en 2 van het Verzameld Werk zijn er nu, maar voor de bezorging van de volgende vijf delen is nog veel geld nodig. Een andere gever, ‘n lezer, vertrouwde ons deze week toe: ‘Dat ik dit werk mede heb mogelijk gemaakt, schenkt mij meer voldoening dan al die giften die ik aan “goede doelen” geef.’

Bloemkolk/Frommé over KvhR

Nieuw op deze site: Jos Bloemkolks recensie van het Verzameld Werk, delen 1 en 2 in het Parool (16 december 2008): klik hier. Onder zijn ps Bob Frommé schreef hij op 10 januari 2009 in dezelfde krant de column ‘Tolstoj’.

Krielaars over Karel

Michel Krielaars, correspondent voor NRC Handelsblad in Moskou, merkt in zijn weblog van gisteren op dat er ‘eigenlijk geen enkele behoorlijke bespreking’ van deel 1 van het Verzameld Werk van Karel van het Reve is verschenen. Ook betreurt hij dat er geen Ruslanddeskundigen zijn gevraagd om erover te schrijven. Het eerste is misschien een tikkeltje overdreven: zie alleen al de recensie van Jos Bloemkolk in het Parool.
Wat het tweede kritiekpunt betreft, doet Krielaars precies wat je hoopt: hij biedt zijn lezers enkele van de analyses en observaties die hij zelf tot nu toe heeft gemist. Die zijn zeer de moeite waard. Hij beschrijft onder meer hoe Van het Reve in 1946 de absurdidteit van de sovjet-cultuurpolitiek op de korrel neemt, door die zelf te verdedigen (in een artikel over het publicatieverbod voor de humoristische schrijver Michail Zostsjenko). Ook merkt Krielaars op dat de huidige Kremlin-partij als twee druppels water lijkt op de oude communistische partij, met haar gedwongen eensgezindheid en haar geheimzinnigdoenerij. Lees hier Krielaars’ weblog.

Achterlijke artikelen

‘Achterlijke artikelen’, heette het essay waarin Karel van het Reve rustig en precies uitlegde waarom het verkeerd is, de vrijheid van meningsuiting met wetsartikelen in te perken. Het stuk verscheen in 1989 en gaat onder meer over de fatwa tegen schrijver Salman Rushdie. Het heeft nog niets van zijn actualiteit verloren. Het werd op initiatief van Elma Drayer, mede-redactrice van het Verzameld Werk van Karel van het Reve, afgedrukt in het dagblad Trouw (13/12/08) bij gelegenheid van het verschijnen van de eerste twee delen van het VW. Drayer schreef zelf een essay over Van het Reve, getiteld ‘Virtuoos fileren’, waarin zij het heeft over de polemische kwaliteiten van Van het Reve. Zowel Elma Drayers tekst als Karels Achterlijke artikelen zijn opgenomen in het literaire tijdschrift Tirade nummer 426, 2008/5. Daarin staat bovendien nog een mooi stuk van Kees Sorgdrager: ‘Karel van het Reve schildert een zelfportret – over Nacht op de kale berg‘.

Jeugdherinneringen

Karels eerste liefde, zijn herinneringen aan een kinderkolonie in Gelderland (c. 1931), zijn reisje als zestienjarige naar Parijs, waar hij André Gide bezocht, Karels proefschrift, talloze ongebundelde artikelen… Het is nu allemaal te lezen in zijn Verzameld Werk, waarvan de eerste twee delen vandaag in de boekhandel liggen. Wie ze (nog) niet kan vinden, wendt zich tot Uitgeverij Van Oorschot – en wie in de buurt van Leiden woont en dit nog leest, die kan vanavond om 20 uur naar de Leidse presentatie waar tekstredactrice Lieneke Frerichs de eerste exemplaren overhandigt aan Maarten Biesheuvel, vriend en bewonderaar van Karel van het Reve.

Verschijning eerste delen Verzameld Werk

Redactie, uitgeverij en vrijwilligers hebben samen hard gewerkt om het inderdaad vóór het eind van het jaar te laten gebeuren, en dat is gelukt. Op 10 december 2008 verschijnen bij Uitgeverij van Oorschot de delen 1 en 2 van het Verzameld Werk van Karel van het Reve. Met in deel 1 zijn eigen, nooit gepubliceerde jeugdherinneringen, de eerste stukjes die hij schreef onder het pseudoniem Karel Beton, zijn proefschrift over hoe het sovjetregime de klassieke Russische schrijvers annexeerde en nog veel meer.

Ook deel 2 bevat veel nooit eerder gebundelde teksten. Daarnaast Van het Reves romans, zijn eerste essaybundel en vele artikelen die hij schreef als Parool-correspondent in Moskou. Bij elkaar meer dan 1200 pagina’s in twee fraai gebonden boeken. Deskundige vrijwilligers en vele schenkers hebben de uitgave mogelijk gemaakt. Zie voor meer gegevens en bestellingen de website van Uitgeverij Van Oorschot, en verheug u op lange, donkere decemberdagen vol leesgenoegen.

Het gaat echt gebeuren

Deel 1 van het Verzameld Werk
Deel 1 van het Verzameld Werk

Het gaat nu echt gebeuren: in de Najaarsaanbieding 2008 van Uitgeverij Van Oorschot wordt het Verzameld Werk aangekondigd, met op het omslag een vrolijk portret van Karel van het Reve. Deel 1 en 2 zullen in december verschijnen, met jeugdwerk, boeken, autobiografische teksten, proefschrift, journalistiek enzovoort tot 1958 (deel 1), respectievelijk 1968 (deel 2).Voor meer details zie onder Verzameld Werk, en bij Uitgeverij Van Oorschot. Tevens verschijnt, als promotie-uitgave: Arnon Grunberg, Karel heeft echt bestaan, een boekje voor 2,50 euro van 32 pagina’s met een essay van een fervent bewonderaar.

Een blik in Karels boekenkasten

Catalogus nummer 79 van antiquariaat AioloZ
Catalogus nummer 79 van antiquariaat AioloZ

“Uit de bibliotheek van Karel van het Reve”, Catalogus nummer 79 van antiquariaat AioloZ in Leiden, is uit. Het is een rijk geïllustreerd boekje, op zichzelf al begerenswaardig voor de liefhebber. Het biedt een blik in Karels boekenkasten, waarover hij nooit hoog opgaf, maar die toch schatten blijken te bevatten.Nu zijn ze te koop voor prijzen vanaf 10 euro tot (enkele) uitschieters van duizenden: boeken in het Nederlands, Engels, Frans, Duits, Russisch en Pools, niet minder dan 1325 catalogusnummers in totaal. Heine en Schopenhauer, Amalrik en Tolstoj, Poesjkin en Presser. Boeken met opdrachten, gesigneerde boeken, boeken met Van het Reves persoonlijke kanttekeningen; en van al deze handgeschreven extra’s zijn voorbeelden in de catalogus gereproduceerd als illustratie. De catalogus is te bestellen via karel@aioloz.com of telefonisch: 071-5140907.

Plasterk komt over de brug

Ronald Plasterk speelt gitaar met een hoed op
Ronald Plasterk speelt gitaar met een hoed op

Minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft een ‘incidentele subsidie’ van €50.000 toegezegd voor de kosten van de bezorging van het Verzameld Werk van Karel van het Reve. Nu zoveel private partijen over de brug zijn gekomen, zo schrijft de minister, wil hij – mede gelet op het literaire belang van onderhavige uitgave – niet achterblijven. De publicatie van het VW is daarmee veiliggesteld; de eerste delen – met daarin de vroegste teksten van de hand van Van het Reve – zullen bij Uitgeverij Van Oorschot naar verwachting verschijnen aan het einde van dit jaar.

Mooie opbrengst veiling

De veiling van Karel van het Reve-memorabilia (waaronder de zeilboot de Marius) is voorspoedig verlopen: zie het videoverslag van het Leidsch Dagblad en de informatie op www.aioloz.com. De opbrengst was ruim 10.000 euro. Misschien niet zo veel als sommigen hoopten, maar toch een bijdrage van betekenis voor het Verzameld Werk.Hoger nog zal naar verwachting de opbrengst zijn van Karels bibliotheek, met zeldzame en bijzondere werken zowel op het gebied van de Nederlandse literatuur (boeken met opdrachten van bekende auteurs en uitgebreide aantekeningen van de hand van Van het Reve zelf), en op dat van de slavistiek. Een eerste druk van Nabokovs De gave in het Russisch, de grote 19de-eeuwse Russische Brockhaus in 87 delen, en vele andere zeldzame en kostbare titels. De catalogus verschijnt in maart 2008. Voor inlichtingen zie www.aioloz.com.

Veiling bij Aioloz

De folder van de veiling bij Aioloz
De folder van de veiling bij Aioloz

Op donderdag 20 december 2007 vindt een openbare verkoop plaats van boeken uit de nalatenschap van Karel van het Reve bij antiquariaat AioloZ in Leiden. Voorafgaand aan de verkoop is er een veiling van kunstwerken en memorabilia – prenten, schilderijen – met als veilingmeester (onder voorbehoud) Maarten Biesheuvel. Geveild wordt ook de Marius, het originele zeiljacht van Karel, een Vivacity 21 uit 1972.Voor inlichtingen: karel@aioloz.com.

Zie ook: www.aioloz.com.

Luisteraars!

Karel van het Reve leest Luisteraars!
Karel van het Reve leest Luisteraars!

Op maandag 26 november 2007 verscheen Karel van het Reve leest Luisteraars!. Dit luisterboek bevat 54 columns (op 3 cd’s) die Van het Reve tussen 1979 en 1991 uitsprak voor de Wereldomroep: geluidsmateriaal dat is herontdekt in omroeparchieven. Het werd gepresenteerd in De Rode Hoed in Amsterdam.Minister Ronald Plasterk nam het eerste exemplaar in ontvangst uit handen van Theodor Holman. In zijn speech beleed de minister zijn bewondering voor Van het Reve, ook al had die ‘van biologie niets begrepen’. Violiste Emmy Verhey speelde Bach, en vertelde daarna aan Holman hoe zij argeloos belangrijke dissidente documenten voor Van het Reve de Sovjetunie uit had gesmokkeld – ze vond het nóg een tikje griezelig om erover te spreken. Na de pauze delibereerden de auteurs Bas Heijne, Jaap van Heerden en Xandra Schutte over het raadsel van Karels leesbaarheid, over ironie en clichés, over stijl en distantie.

De drukbezochte, feestelijke avond maakte duidelijk hoe levend het werk van Van het Reve is, en hoeveel mensen uitzien naar zijn Verzameld Werk, waarvan de eerste twee delen (zoals uitgever Wouter van Oorschot beloofde) zullen verschijnen in het najaar van 2008.